.svg)
ایران در آستانه صنعتی‌سازی فناوری فضایی
با تثبیت جایگاه ایران در مدار لئو، اکنون دستیابی به مدار ژئو به‌عنوان یکی از اهداف کلیدی صنعت فضایی کشور تعیین شده است.
به گزارش پارسینه، مراسم روز ملی فناوری فضایی با حضور رئیس‌جمهور، وزیر ارتباطات، وزیر دفاع، رئیس سازمان فضایی و سایر مسئولان این حوزه برگزار شد. در این مراسم، ضمن معرفی دستاوردهای سال گذشته، برنامه‌های آینده صنعت فضایی کشور نیز تشریح شد. یکی از مهم‌ترین بخش‌های این رویداد، رونمایی از سه ماهواره جدید بود که توسط وزارت دفاع و پژوهشگاه فضایی ایران ساخته شده‌اند.
حمایت دولت از توسعه صنعت فضایی
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، در این مراسم بر تعهد دولت چهاردهم به حمایت از پیشرفت‌های علمی و فناوری‌های فضایی تأکید کرد و آن را عاملی برای پیشرفت و استقلال کشور دانست. ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، نیز جایگاه ایران در صنعت فضایی را ویژه توصیف کرد و اظهار داشت که دولت چهاردهم با اعتقاد راسخ، توسعه این حوزه را دنبال می‌کند.
وی به تکالیف تعیین‌شده در برنامه هفتم توسعه اشاره کرد و گفت که تثبیت موقعیت ایران در مدارهای پایین تا ۵۰۰ کیلومتری و دستیابی به مدار ژئو در ارتفاع ۳۶ هزار کیلومتری، از جمله اهداف اصلی این برنامه است. علاوه بر این، تکمیل پایگاه فضایی چابهار در سواحل مکران، توسعه ایستگاه‌های چناران و سلماس و ایجاد منظومه مخابراتی و ارتباطی شهید سلیمانی از دیگر برنامه‌های پیش روی این صنعت است.
نقش بخش خصوصی در توسعه صنعت فضایی
هاشمی بر اهمیت همکاری بخش خصوصی در توسعه فناوری‌های فضایی تأکید کرد و آن را عاملی برای افزایش سرعت پیشرفت این صنعت دانست. به گفته او، بخش خصوصی می‌تواند با استفاده از نیروی انسانی متخصص، بهره‌وری را افزایش داده و در تعاملات بین‌المللی نقش موثری ایفا کند.
رونمایی از سه ماهواره جدید
در این مراسم، سه ماهواره جدید معرفی شد:
- پارس ۱: ماهواره سنجشی با دقت تصویربرداری ۵۰۰ متر، ساخته‌شده توسط پژوهشگاه فضایی
- پارس ۲: ماهواره سنجشی با دقت تصویری ۴ متر سیاه‌وسفید و ۸ متر رنگی، ساخته‌شده با همکاری شرکت صاایران و وزارت دفاع
- ناوک: ماهواره مخابراتی طراحی‌شده توسط پژوهشگاه فضایی برای آزمایش‌های ارتفاع بالا
کاربردهای ماهواره‌ای در مدیریت کشور
ماهواره‌های سنجشی و مخابراتی می‌توانند در حوزه‌های مختلفی از جمله مدیریت منابع طبیعی، پایش تغییر کاربری اراضی، کنترل منابع آبی و شناسایی کانون‌های ریزگرد نقش مهمی ایفا کنند.
حرکت به‌سوی مدار ژئو
عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع، اعلام کرد که ایران در برخی حوزه‌های فضایی به خودکفایی رسیده و برنامه اصلی کشور، دستیابی به مدار ژئو است. این هدف نیازمند توسعه فناوری‌های مربوط به بلوک‌های انتقال مداری است که نخستین گام آن با موفقیت برداشته شده است.
دستاوردهای اخیر صنعت فضایی ایران
حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی، در این مراسم از مهم‌ترین پیشرفت‌های یک سال اخیر خبر داد. در اسفند ۱۴۰۲، ماهواره سنجشی پارس ۱ با موفقیت پرتاب شد. در شهریور ۱۴۰۳، ماهواره چمران توسط ماهواره‌بر قائم ۱۰۰ به فضا ارسال شد که علاوه بر تثبیت این پرتابگر، امکان اجرای تست‌های اصلاح مداری را فراهم کرد.
در آبان ۱۴۰۳، ماهواره‌های کوثر و هدهد که توسط بخش خصوصی ساخته شده بودند، در یک همکاری بین‌المللی به فضا پرتاب شدند. همچنین در آذر ۱۴۰۳، وزارت دفاع موفق شد ۳۰۰ کیلوگرم جرم را در مدار تزریق کند و دومین پرتاب ماهواره‌بر سیمرغ را با موفقیت انجام دهد.
توسعه زیرساخت‌های فضایی
به گفته سالاریه، پایگاه پرتاب چابهار با ۸۰ درصد پیشرفت در فاز نخست، یکی از مهم‌ترین پروژه‌های زیرساختی است که ایران را به قطب منطقه‌ای پرتاب‌های فضایی تبدیل خواهد کرد. علاوه بر این، مراکز دریافت داده‌های ماهواره‌ای و ایستگاه‌های کنترل در حال توسعه هستند تا بهره‌برداری از فناوری‌های فضایی بهبود یابد.
گذار از فناوری فضایی به صنعت فضایی
محرم غیاثوند، مدیرعامل شرکت صاایران، اعلام کرد که ایران در آستانه ورود به صنعت فضایی قرار دارد و دیگر صرفاً به تحقیقات فضایی محدود نیست. وی چهار شرط اصلی برای توسعه صنعت فضایی را برشمرد که شامل پرتاب‌های پایدار، تثبیت موقعیت در مدار، ایجاد مراکز کنترل ایمن و پایدار، و بومی‌سازی قطعات کلیدی می‌شود.
به گفته غیاثوند، ایران تمامی این الزامات را برآورده کرده و اکنون به سمت ایجاد منظومه ماهواره‌ای شهید سلیمانی حرکت می‌کند. هدف از این منظومه، به‌روزرسانی ۵ هزار حسگر اینترنت اشیا است که برای تحقق آن، ساخت ۲۰ ماهواره برای قرارگیری در ۶ مدار مختلف برنامه‌ریزی شده است. نخستین پرتاب‌های این منظومه از سال آینده آغاز خواهد شد.
جمع‌بندی
با تلاش‌های گسترده در حوزه فناوری فضایی، ایران نه‌تنها به تثبیت جایگاه خود در مدارهای پایین دست یافته، بلکه گام‌های مهمی برای ورود به مدار ژئو برداشته است. توسعه زیرساخت‌ها، مشارکت بخش خصوصی و برنامه‌ریزی برای ایجاد منظومه‌های ماهواره‌ای، ایران را به یکی از بازیگران مهم در عرصه صنعت فضایی تبدیل خواهد کرد.
ارسال نظر